عمارت عزیزالسلطان؛ یادگار ملیجک ناصرالدین شاه در مجلس، سرنوشت عمارت بعد از ملیجک؛ از سپهبد زاهدی تا عسگراولادی - وبلاگ بارزند

به گزارش وبلاگ بارزند، مجموعه بهارستان که امروز در اختیار مجلس شورای اسلامی واقع شده است شامل تعدادی از بناهای مختلف تاریخی و تازه است یکی از این بناهای تاریخی به عمارت عزیزالسلطان معروفیت دارد.

عمارت عزیزالسلطان یا عمارت ملیجک نام های بنایی در محوطه مجموعه بهارستان است که دارای دو طبقه، ایوان و معماری ترکیبی از سبک های سنتی و مدرن است.

عمارت عزیزالسلطان اگرچه مدت ها بعد از فوت سپه سالار و در زمانی که در مالکیت ملیجک بوده ساخته شده اما جزئی از مجموعه عزیزیه است. این مجموعه در ابتدا مانند دیگر بناهای مجموعه بهارستان به میرزا حسین خان سپهسالار قزوینی، صدر اعظم ناصرالدین شاه تعلق داشته است.

بسیاری عمارت سپهسالار یا ساختمان مجلس را عمارت بیرونی و مجموعه عمارت های عزیزیه را عمارت های اندرونی خانه سپهسالار می دانند که قمرالسلطنه همسر سپهسالار و عمه ناصرالدین شاه در آن زندگی می کرده است تا آنکه پس از فوت او، در سال 1309 قمری، ناصرالدین شاه مجموعه عزیزیه را به غلام علی خان عزیزالسلطان می بخشد و در سال 1311 یا 1312 قمری مرنام ازدواج او با اخترالدوله دختر ناصرالدین شاه، در آن برگزار می شود و عزیزالسلطنه در آن زندگی می کند.

در سال 1313 قمری عمارت مورد نظر که به عمارت ملیجک معروفیت دارد در مجموعه عزیزیه ساخته می شود و به نام عمارت بیرونی مجموعه عزیزیه مورد استفاده قرار می گیرد.

ملیجکِ عزیز شاه

غلام علی خان که برادرزاده امینه اقدس از همسران ناصرالدین شاه بود از کودکی به خاطر شیرین زبانی هایش مورد توجه ناصرالدین شاه قرار داشت و برای او بسیار عزیز بود.

غلامعلی خان در سال 1257 خورشیدی در محله عباس آباد در تهران به دنیا آمد و در سال 1319 در راستا خانه اش در خیابان سعدی فوت کرد.

غلامعلی آنقدر برای ناصرالدین شاه عزیز بود که علاوه بر گرفتن لقب عزیزالسلطان و سردار محترم از شاه، مفتخر به گرفتن شمشیر مرصع از او هم شد و اخترالدوله دختر ناصرالدین شاه به عقد او درآمد، البته بعد از قتل شاه اخترالدوله از او طلاق گرفت و ملیجک با دختر کامران میرزا، نوه ناصرالدین شاه ازدواج کرد. از ملیجک خانه دیگری هم در خیابان سعدی به جای مانده که به عمارت دوم ملیجک مشهور است.

سرنوشت عمارت بعد از ملیجک

بر اساس پژوهش های امیرحسین ذاکرزاده، این عمارت تا سال های 1334 تا 1339 محل زندگی ملیجک بود اما پس از آن ملیجک این بنا را تخلیه و به دکتر کردستانی می دهد. در برخی منابع دکتر کردستانی از نمایندگان مجلس و در برخی منابع شخص دیگری که نماینده مجلس نیست، توصیف شده است.

بعد از چند سال یعنی در 1341 قمری به مجلس شورای ملی واگذار می شود و بعد از آن به ترتیب کاربری آن اینگونه بوده است:

جزئی از ساختمان های مجلس

دفتر کار اولین رئیس مجلس سنا، سید حسن تقی زاده و کتابخانه مجلس سنا

محل سکونت و کار سپهبد زاهدی

محل کار رئیس دفتر مجلس، عباس جمیدی

محل استقرار کمیسیون بودجه مجلس

دفتر کار هیات رئیسه و کارپردازی مجلس

محل استقرار کمیسیون اصل 90 / دفتر مدیر خدمات مجلس

کارگزینی مجلس

بعد از انقلاب اسلامی

محل استقرار کمیسیون عرایض

در اختیار مسولان کمیته امداد (شفیعی، نیر و عسگراولادی) / محل نگه داری اموال مصادره ای/ نمازخانه

واگذاری به کارکنان برق مجلس و بخش از حراست

محل نگه داری اشیا موزه

در اختیار کتابخانه و مجلس