عروسک های زشت چگونه از تلویزیون سر در می آورند؟ - وبلاگ بارزند

به گزارش وبلاگ بارزند، تصویر یک عروسک در یکی از برنامه های تلویزیونی، مدتی است که توسط کاربران شبکه های اجتماعی دست به دست می شود، انتقاد ها را برانگیخته و برای برخی هم مایه شوخی و مزاح شده است.

به گزارش ایسنا، اما به راستی علت چیست و چرا عروسک های ساخته شده برای ایفای نقش در برنامه های تلویزیونی، در حال حاضر نمی توانند موفقیت همتایان قبلی خود در دهه های 60 و 70 را تکرار کنند.

در همین رابطه عادل بزدوده ـ عروسک ساز باسابقه و مدرس و کارگردان تئاتر ـ با اشاره به نقش مهم تهیه کنندگان در ساخت برنامه ها و انتخاب عوامل برنامه ساز، بیان نمود: متاسفانه من شدیدا به این مساله اعتراض دارم، بزرگوارانی که به عنوان تهیه کننده در صداوسیما کار می کنند، اطلاع و آگاهی از عروسک ندارند.

عروسک یک فلسفه بسیار همزاد با انسان و کره زمین دارد. تاثیرپذیری و همذات پنداری، شاخصه های بسیار مهمی است که در فرهنگ های مختلف جا باز کرده است. اگر از این مساله اطلاعات دقیقی نداشته باشند می شود یک عارضه بسیار بزرگ. مطمئنا در این قضیه تهیه کننده و برنامه ریز نقش مهمی دارد که باید توجه کند با چه آیتم و با چه ابزاری برای کودک و نوجوان تولید محتوا کند.

بزدوده که ساخت عروسک های خاطره انگیزی همچون زی زی گولو و پسر خاله را در کارنامه هنری اش دارد و در طراحی و ساخت عروسک های شهر موش ها و خونه مادربزرگه هم مشارکت داشته است، با بیان اینکه برای ساخت عروسک انتخاب یک چهره مهم است و ساخت و ساز آن چهره فوق العاده مهم است، ادامه داد: مهم است که ما به چه کسی می گوییم عروسک بسازد و آن عروسک چه پیام هایی را می تواند به درستی ارسال کند و به درستی میان بینندگان و مخاطبین تاثیرگذار باشد.

زی زی گولو

این عروسک ساز و عروسک گردان با بیان اینکه باید نوع عروسک، نوع مخاطب شناسی اش، نوع تاثیرگذاری و اهداف آن دقیقا تعیین شود، یادآوری کرد: من و دوستانی که خالق عروسک های شهر موش های 1و2 و خانه مادر بزرگه و دیگر عروسک ها هستیم تمام این مسائل را شدیدا رعایت می کردیم. اگر قرار بود که یک عروسک خُل و چِل بسازیم، نمی آمدیم این افراد را مسخره کنیم که به شدت عارضه خطرناکی است.

در بین مخلوقات خداوند کسانی هستند که ایراد دارند، اما ما حق نداریم به قصد توهین، عروسک بسازیم. چه برای نقش منفی زن و چه مرد و چه بچه نباید این کار را کرد؛ پیرمرد ها و پیرزن ها را هم نباید مسخره کرد. اگر به قصد مسخره کردن این اتفاق افتاده است، واقعا فاجعه است. باید یقه تمام برنامه سازان آن کار گرفته شود و مراجع ذی صلاح پیگیری کنند و بگویند وقتی شما می خواهید یک آدم بد را معرفی کنید آن آدم بد باید با صورت بد معرفی شود؟! طبیعتا نه. کار خطرناکی است؛ شکستن تمام هنجار های اجتماعی و جامعه شناختی است.

عروسکی که این روز ها مورد نقد است

برای ساخت مخمل در خونه مادربزرگه جنگ و دعوا ها داشتیم

عروسک ساز زی زی گولو ادامه داد: ما در ساخت عروسک ها سناریو و فیلم نامه را می خواندیم شخصیت را می شناختیم و چندین بار تجزیه و تحلیل اجتماعی و زیبایی شناختی می کردیم و بعد ماکت سازی می کردیم. مثلا برای ساخت مخمل (گربه خونه مادربزرگه) نرفتیم یک گربه بسازیم. گربه بود، اما چه گربه ای؟ برای ساخت این گربه ساعت ها جلسه و بحث و جنگ و دعوا داشتیم تا مخمل شد مخمل. سر خود کار نکردیم. شخصیت را تحلیل کرده و بعد ساختیم. قبل از اینکه مخاطبان اظهار نظر منطقی و کلاسیکشان را داشته باشند ما خودمان پوست خودمان را می کندیم تا عروسک شخصیتی باشد که بتواند پیام های درست آن برنامه را منتقل کند.

خونه مادربزرگه

پسرخاله و کلاه قرمزی کریه المنظر نیستند، اما اشتباه می کنند

بزدوده خطاب به تهیه کنندگان این حوزه گفت: آیا شمایی که تهیه کننده هستید، چنین تعییناتی دارید که دست به این کار می زنید؟ مثل این می ماند که بگویند بزدوده تو را در یک استخر می اندازیم که پر از آب است و من شنا بلد نیستم؛ خب معلوم است خفه می شوم. اگر با پرویی تمام بگویم من شنا بلدم اولین کسی که خفه می شود خود من هستم. شناخت مهم است که متاسفانه بعضی از دوستان بزرگوار به عنوان تهیه کننده، شناختی از دنیای نمایش عروسکی ندارند و انتخاب هایشان هم شدیدا غلط است. فقط می گویند ما فلان قدر پول داریم حالا چه کسی را برای ساخت عروسک صدا کنیم؟ این در حالی است که پشت عروسک، فرهنگ و فلسفه خوابیده است.

سازنده عروسک پسر خاله با تاکید بر اینکه کریه المنظر ساختن عروسک ها درست نیست، توضیح داد: این مهم است که من کریه المنظر نسازم؛ مثلا پسر خاله و کلاه قرمزی کریه المنظر نیستند، اما اشتباهاتی می کنند. چهره زننده و رقت باری ندارند، اما شیطنت های خردسالان را انجام می دهند. با نگاه بزرگسالانه این عروسک ساخته شده و در فضا و ذهنیت کودک و نوجوان زنده شده و نقشش را بازی می کند. یک مجری هم هست که کارهایشان را اصلاح می کند.

کلاه قرمزی و آقای مجری

شاید می خواهند بگویند زیبایی دلیل بر خوب بودن نیست

بزدوده با اشاره به عروسکی که به تازگی انتقاد هایی را به همراه داشته است، گفت: نمی دانم این عروسک به چه قصدی و در چه برنامه ای ساخته شده و آن برنامه چه اهدافی دارد. این ها همه مهم است. حتی ممکن است عروسکی با چهره نازیبا بسازند تا بگویند زیبایی دلیل بر خوب بودن نیست. ممکن است کسی زیبا نباشد، اما دل پاک و منزهی داشته باشد.

اما این نوع شکل و شمایل در تلویزیون ما با خطر روبرو می شود، زیرا ذهنیت بچه ها به این سمت می رود که این عروسک زشت است و خاطره بدی را در ذهن کودک و نوجوان ایجاد می کند که تعویض آن در ذهن بچه ها کار سختی خواهد بود و تاثیرگذاری عروسک هم به درستی انجام نمی شود. آن صورت نازیبا هم برای همیشه در ذهن بچه ها نقش می بندد.

او درباره حضور مجدد در حوزه عروسک سازی برای تلویزیون بیان نمود: زمانی کار را قبول می کنم که سواد تهیه کننده در برنامه سازی برای من محرز شده باشد. تهیه کننده باید درباره برنامه اش دارای فکر و ایدئولوژی باشد. کسی که بلد کار است زیر مجموعه کارش را از کارگردان گرفته تا نورپرداز ها درست انتخاب می کند. من می توانم چشمم را ببندم و وقتی پیشنهادی می دهند بگویم این عروسک را برایتان می سازم، اما هیچوقت چنین کاری نکردم.

عروسک های شهر موش ها

بزدوده در انتها گفت: تلویزیون می داند ما هستیم، اما متاسفانه ساده انگارانه عمل می کند و در نتیجه ما با برنامه هایی روبرو می شویم که عاری از اطلاعات کلاسیکی است که برای تولید یک کار عروسکی وجود دارد. یعنی برخودار نبودن از مطالعه، تحقیق، تجربه و خیلی کمبود های دیگر دست به دست هم می دهند تا بودجه ای را هدر دهند. بودجه ای که برای ساختن برنامه ای فرهیخته در نظر گرفته شده است. وقتی در راستا غلط پیش بروند و انتخاب ها غلط باشد ما به این ناکجا آباد نزدیک می شویم.